مدیریت شهری دوستدار خانواده و حقوق بشر شرقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پردیسان هزاره هفتم مجتمع شیخ طوسی بلوک ۵ واحد ۴

10.22081/phlq.2025.71602.1111

چکیده

در دهه‌های اخیر و پس از تصویب برنامۀ مدیریت شهری در سازمان ملل متحد، اتخاذ رویکرد دوستداری در مدیریت شهری به یکی از استراتژی‌های رسیدن به شهر پایدار تبدیل شد. یکی از این رویکردها شهر دوستدار خانواده است که به واسطۀ آن مدیران شهری سعی در اجرای برنامه‌هایی برای حمایت از خانواده‌ دارند. هرچند در ظاهر این برنامه‌ها برای حمایت از خانواده‌ اجرا می‌شوند، اما در لایه‌های عمیق‌تر بدلیل وجود برخی مؤلفه‌های اجتناب ناپذیر در مدیریت شهریِ توسعه‌گرا و وجود تعریف لیبرال از مفاهیمی مانند خانواده و شهر، مدیریت شهری مبتنی بر سند توسعۀ پایدار، آسیب‌هایی به خانواده وارد میکند. بدیهی است اتخاذ سیاست‌های مدیریت شهری در فرهنگ شرقی با جهان‌بینی متفاوت تا چه اندازه می‌تواند نادرست باشد. پژوهش حاضر با رویکردی آسیب‌شناسانه به برنامه‌های مدیریت شهری توسعه‌گرا، با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از داده‌های موجود در منابع اسنادی به ژرفکاوی این پرسش می‌پردازد که مدیریت شهری دوستدار خانواده بر مبنای حقوق بشر غربی، در لایه‌های عمیق‌تر چه آسیب‌هایی به خانواده وارد می‌کند؟ پس از تبیین مفاهیمی همچون شهر، خانواده، حقوق شهری و... در ادبیات توسعه و حقوق بشر شرقی، آسیبهایی را که مدیریت شهری توسعه‌گرا با وجود دوستداری خانواده، به خانواده وارد می‌کند شناسایی شد. یافته‌ها نشان می‌دهد سلطه‌گری و منفعل‌کردن خانواده به بهانۀ تضمین ثبات اجتماعی، مصرف گرایی و کاهش مقاومت خانواده، ارزشمندشدن هویت‌های فردیت یافته، کالایی شدن کیفیت زندگی شهری و آسیب به خانواده‌های کم‌برخوردار، کاهش تمایل خانواده به مشارکت اجتماعی و ناتوانی او در انتقال ارزش‌های محلی و ملی از مهمترین این آسیب‌ها هستند.



واژگان کلیدی: شهر، مدیریت شهری، خانواده، مدیریت شهری دوستدار خانواده، حقوق بشر، شرق فرهنگی

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Family-friendly urban management and Eastern human rights

نویسنده [English]

  • Reyhane Karparvar
member of women's studies department of bagher-al uloom university
چکیده [English]

در دهه‌های اخیر و پس از تصویب برنامۀ مدیریت شهری در سازمان ملل متحد، اتخاذ رویکرد دوستداری در مدیریت شهری به یکی از استراتژی‌های رسیدن به شهر پایدار تبدیل شد. یکی از این رویکردها شهر دوستدار خانواده است که به واسطۀ آن مدیران شهری سعی در اجرای برنامه‌هایی برای حمایت از خانواده‌ دارند. هرچند در ظاهر این برنامه‌ها برای حمایت از خانواده‌ اجرا می‌شوند، اما در لایه‌های عمیق‌تر بدلیل وجود برخی مؤلفه‌های اجتناب ناپذیر در مدیریت شهریِ توسعه‌گرا و وجود تعریف لیبرال از مفاهیمی مانند خانواده و شهر، مدیریت شهری مبتنی بر سند توسعۀ پایدار، آسیب‌هایی به خانواده وارد میکند. بدیهی است اتخاذ سیاست‌های مدیریت شهری در فرهنگ شرقی با جهان‌بینی متفاوت تا چه اندازه می‌تواند نادرست باشد. پژوهش حاضر با رویکردی آسیب‌شناسانه به برنامه‌های مدیریت شهری توسعه‌گرا، با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از داده‌های موجود در منابع اسنادی به ژرفکاوی این پرسش می‌پردازد که مدیریت شهری دوستدار خانواده بر مبنای حقوق بشر غربی، در لایه‌های عمیق‌تر چه آسیب‌هایی به خانواده وارد می‌کند؟ پس از تبیین مفاهیمی همچون شهر، خانواده، حقوق شهری و... در ادبیات توسعه و حقوق بشر شرقی، آسیبهایی را که مدیریت شهری توسعه‌گرا با وجود دوستداری خانواده، به خانواده وارد می‌کند شناسایی شد. یافته‌ها نشان می‌دهد سلطه‌گری و منفعل‌کردن خانواده به بهانۀ تضمین ثبات اجتماعی، مصرف گرایی و کاهش مقاومت خانواده، ارزشمندشدن هویت‌های فردیت یافته، کالایی شدن کیفیت زندگی شهری و آسیب به خانواده‌های کم‌برخوردار، کاهش تمایل خانواده به مشارکت اجتماعی و ناتوانی او در انتقال ارزش‌های محلی و ملی از مهمترین این آسیب‌ها هستند.



واژگان کلیدی: شهر، مدیریت شهری، خانواده، مدیریت شهری دوستدار خانواده، حقوق بشر، شرق فرهنگی

کلیدواژه‌ها [English]

  • City
  • urban management
  • family
  • family-friendly urban management
  • human rights
  • cultural east

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 اردیبهشت 1404
  • تاریخ دریافت: 30 فروردین 1404
  • تاریخ بازنگری:
  • تاریخ پذیرش: 01 اردیبهشت 1404