بررسی ابعاد اصل عدم مسئولیت در مقررات‌گذاری رسانه‌های جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری، گروه حقوق عمومی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد اصل عدم مسئولیت در مقررات‌گذاری رسانه‌های جدید است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که، اکثر تحقیقاتی که به موضوع عدم مسئولیت رسانه‌های اجتماعی توجه کرده‌اند، این مسأله را از منظر مناسبات رسانه اجتماعی در قبال رفتار کاربران در محیط رسانه مورد بررسی قرار داده و نتیجه‌گیری نموده‌اند، تا جایی که برخی با استناد به بند 10 ماده 2 مصوبه شورای عالی فضای مجازی در خصوص سیاست‌ها و اقدامات پیام‌رسان‌های اجتماعی که تصریح می‌کند: «مسئولیت اقدامات کاربران در شبکه‌های اجتماعی برعهده خود کاربران بوده و ارائه‌دهندگان خدمات پیام‌رسان اجتماعی، موظف به همکاری با مقامات مجاز، در چارچوب قوانین و مقررات کشور است»، بر این موضوع تاکید می‌کنند. در حالی‌که ارائه نظریه کامل در خصوص مسئولیت رسانه‌های جدید، علاوه‌بر کاربران، در گرو توجه به سویه‌های دیگر این رسانه‌ها و تحلیل مناسبات آن با حاکمیت، سایر رسانه‌های اجتماعی و رسانه و کسب‌وکارهای ذیل آن رسانه نیز می‌باشد. کما اینکه در مصوبه کمیسیون عالی تنظیم مقررات در خصوص سیاست‌ها والزامات کلان حمایت از رقابت و مقابله با انحصار سکوهای فضای مجازی به سویه‌های دیگر این بازار نیز توجه شده است. بی‌توجهی به این مهم موجب ارائه نظریه‌ای خواهد شد که چه‌بسا نتایج زیانباری به لحاظ فرهنگی، اقتصادی و سیاسی داشته باشد. به طور خلاصه این وجوه عبارتند از: مسئولیت رسانه‌های جدید در قبال رفتار کاربران، و مسئولیت رسانه‌های جدید در قبال حاکمیت ملی. پیش‌فرض این نوشتار آن است که ارائه توصیه سیاستی برای مقررات‌‌گذاری این رسانه‌ها در گرو تحلیل درست و توجه به مولفه‌های اثرگذار در نسبت میان رسانه جدید و محورهای فوق است. توجه به اقتصاد سیاسی، جامعه‌شناسی سیاسی و مطالعات تطبیقی نیز بیانگر آن است که در سایر کشورهای جهان نیز به صورت ناگفته به این ابعاد توجه شده و مورد نظر تصمیم‌گیران بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Principle of Irresponsibility Aspects in the Regulation of New Media

نویسنده [English]

  • Seyed Ali Mohsenian
PhD. Student, Department of Public Law, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The aim of the current research is to investigate the different aspects of the principle of irresponsibility in the regulation of new media. The research method hired here, is descriptive-analytical and the results indicate that most of the researches having considered the issue of irresponsibility of social media have examined and concluded this issue from the view of the relationship of social media to the behavior of users within the media atmosphere. where some referred to paragraph 10 of article 2 of the resolution of the Supreme Council of Cyberspace regarding the policies and actions of social messengers, which states: "The responsibility for the actions of users in Social networks are the responsibility of the users and the providers of social messaging services are obliged to cooperate with the authorized authorities within the framework of the laws and regulations of the territory", they emphasize vividly on this issue. While presenting an all-inclusive theory regarding the responsibility of new media, along users, it depends on focusing
other aspects of the media and analyzing their relations with the state, government,
other social media and businesses under supervision of it. Also, in the approval of the
High Commission for the regulation of policies and major requirements of supporting competition and dealing with the monopoly of cyberspace platforms, other aspects of the market considered. Ignoring the issue aforementioned will lead to the presentation of a theory that may have harmful results culturally, economically and politically. To cut the story short, the aspects are as follows: the responsibility of new media towards the behavior of entire users, and the responsibility of new media towards the national government. The premise of this article is to provide a policy recommendation for the regulation of media on the basis of correct analysis regards to the effective components in the relationship between the new media and the above issues. Considering the political economy, political sociology and comparative studies reflects that in other countries over the universe, such ways have to be paved and must be desired by decision makers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • new media
  • irresponsibility
  • regulation
آیین‌نامه جمع‌آوری و استنادپذیری ادلّه الکترونیکی. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. قابل دسترس در:
https://rc.majlis.ir/fa/law/show/897504
ابهری، حمید؛ میری، حمید (1391). پژوهشی تطبیقی پیرامون مسئولیت مدنی ارائه‌کنندگان خدمات اینترنتی با تاکید بر حقوق آمریکا و اتحادیه اروپا. پژوهش حقوق خصوصی، 1(1).
ابهری، حمید؛ میری، حمید (1390). ‌مطالعه تطبیقی مبانی مسئولیت مدنی ارائه‌کنندگان خدمات اینترنتی. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 15(73).
تعقیب شبکه‌های اجتماعی در آمریکا به خاطر مطالب کاربران تسهیل می‌شود (19/12/1399). قابل دسترس در:
https://paydarymelli.ir/fa/print/62844
روشندل اربطانی، طاهر؛ صابر، منوچهر (1391). ارتباط میان فرهنگ و فناوری اطلاعات و ارتباطات و آسیب‌های فرهنگی اینترنت. مطالعات بین رشته‌ای در رسانه و فرهنگ (رسانه و فرهنگ)، 2(2).
علوی قزوینی، سید علی؛ مسعودیان‌زاده، سید ذبیح‌اله (1393). قاعده «من له الغنم فعلیه الغرم. پژوهشنامه اندیشه‌های حقوقی، شماره 4.
علوی قزوینی، سید علی؛ مسعودیان‌زاده، سید ذبیح‌اله (1393). قاعده «من له الغنم فعلیه الغرم». پژوهشنامه اندیشه‌های حقوقی، شماره (4).
کاتوزیان، امیرناصر (1402). الزام‌های خارج از قرارداد. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
ملکوتی، رسول؛ ساورایی، پرویز (1395). درآمدی بر مسئولیت مدنی در فضای سایبر. پژوهش حقوق خصوصی، 4(15).
Barnes, D.A. (2004). Deworming the Internet. Texas l. rev., 83(1).
Birks, P. (2000). Rights, Wrongs, and Remedies. Oxford Journal of Legal Studies, 20(1).  
https://doi.org/10.1093/ojls/20.1.1
Directive 2000/31/EC of the European Parliament and of the Council of 8 June 2000 on certain legal aspects of information society services, in particular electronic commerce, in the Internal Market ('Directive on electronic commerce').
URL= https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32000L0031
Keating, G.C. (2001). The Theory of Enterprise Liability and Common Law Strict Liability. Vanderbilt Law Review, 54(3).
Mann, R.J. & Belzley, S.R. (2005). The Promise of Internet Intermediary Liability. William & mary law review, vol. 47.
Plunkett, J. (2020). The Duty of Care in Negligence. Hart Publishing.